Stappenplan tomaten kweken: zaaien, verspenen & verzorgen

Als er één gewas niet mag ontbreken in je stadsmoestuin, dan is het wel de tomaat! Er is bijna niets lekkerder uit eigen tuin dan een sappig, zelf gekweekt tomaatje. Vers van de plant, liefst nog warm van de zon. Tomaten kweken is in principe niet moeilijk, maar je moet er wel even de tijd voor nemen. In deze blog neem ik je mee door het hele proces: van zaaien tot oogsten.

Stap 1. Kies de juiste tomatensoort

Kies tomatensoorten en -rassen die bij je situatie passen. Kijk daarbij naar hoeveel ruimte je beschikbaar hebt en of je binnen (in de kas) of buiten kweekt.

• Cocktailtomaten: ideaal voor potten en balkonteelt, snelle groei, kleine vrucht.
• Vleestomaten: grote vruchten, hebben ruimte en stevige ondersteuning nodig.
• Roma-tomaten: perfect voor sauzen, compacte groei, wel ruimte nodig.
• Stamtomaten: groeien omhoog en hebben hoogte en steun nodig.
• Struiktomaten: blijven lager en hebben minder onderhoud nodig.

Als je de tomaten buiten gaat uitplanten, dan is het handig om te kiezen voor rassen die minder gevoelig zijn voor Phytophthora (schimmel). 

Stap 2. Tomaten voorzaaien

Tomatenzaadjes kiemen het beste binnenshuis in februari, maart of april. Om te ontkiemen hebben tomatenzaadjes vocht, warmte en licht nodig. Volg voor het voorzaaien de volgende stappen:

1. Voorbereiden: vul het potje of je zaaitray met zaai- en stekgrond of moestuinaarde gemixt met vermiculiet en maak vochtig.
2. Zaaien: Leg in elk potje of vakje een zaadje en bedek heel dun (max 0,5cm) met wat zaaimix. Geef nog een heel klein beetje water, bijvoorbeeld met een handbroes.
3. Temperatuur: Zorg voor een constante temperatuur van 20-25°C, gebruik eventueel een warmtemat of propagator als de ruimte te koud is.
4. Vochtigheid: Dek je zaaitray of potjes af met een plastic deksel of huishoudfolie om de luchtvochtigheid hoog te houden.
5. Licht: Zet de zaailingen op een lichte plek, onder een groeilamp is ideaal.
6. Kiemen: Na ongeveer een week verschijnen de eerste kiemblaadjes. Je kunt de afdekking en de warmtemat nu eventueel weghalen. Zorg dat ze voldoende licht krijgen en geef ze af en toe water.

Stap 3. Verspenen: stimuleer sterke wortelgroei

Als de zaailingen twee échte blaadjes hebben, is het tijd om ze te verspenen: verplanten in grotere potjes. Dit stimuleert sterke wortelgroei. Aan het dunne steeltje van je zaailingen zitten kleine haarworteltjes. Door je tomatenplantjes te verspenen, groeien deze uit tot nieuwe wortels. Als je gaat verspenen, volg je de volgende stappen: 

1. Voorbereiding: Vul (bijvoorbeeld) P9-potjes met voedzame moestuingrond met een hoopje aarde erbovenop en maak een gat met je vinger.
2. Verspenen: Haal de zaailing voorzichtig uit de grond, bijvoorbeeld met een lepeltje. Hou de zaailing vast aan de blaadjes, niet aan de wortels. 
3. Planten: Zet de tomatenzaailing diep in de grond, de aarde mag tot net onder de echte blaadjes komen.
4. Water geven: Geef direct water en zet de plantjes op een lichte, warme plek.
5. Verzorgen: Vanaf nu kun je de tomatenplantjes regelmatig goede plantenvoeding geven, bijvoorbeeld BioCanna Vega. Daarnaast is het verstandig om ze een wortelverbeteraar te geven, zoals BioCanna Rhizotonic. Dit zorgt voor extra sterke wortelgroei en gezonde planten.

Stap 4. Uitplanten in de kas of tuin

Zodra de kans op nachtvorst voorbij is (meestal in mei), kunnen de tomaten naar buiten. Let op het volgende:

1. Afharden: Ga je de tomaten buiten planten? Laat ze dan eerst een paar dagen wennen aan de wind en zon. Zet je planten elke dag een paar uur langer buiten en haal ze ‘s nachts weer naar binnen.
2. Uitplanten: Kies een zonnige, beschutte plek uit. Geef elke tomatenplant een eigen pot (liefst minimaal 30 liter) of zet ze op minstens 50cm afstand van andere planten in de aarde voor voldoende luchtcirculatie.
3. Steun: Geef stamtomaten altijd voldoende steun. Gebruik stokken, een tomatenspiraal of kooi of bind ze op met tomatenclips.

Stap 5. Je tomatenplanten verzorgen & voeden

De vijfde stap is het verzorgen van je planten voor een rijke bloei en heerlijke, smaakvolle vruchten. Hier kun je op letten:  

1. Dieven: Alle tomaten – behalve struiktomaten – moet je dieven. Dit betekent dat je de kleine scheuten in de oksels van de bladstelen verwijdert. Dieven groeien tussen de hoofdstengel en de zijtakken. Knijp ze met je vingers weg zodra ze een paar centimeter lang zijn. Controleer de planten regelmatig om nieuwe dieven te verwijderen.
2. Voeding: Tomaten zijn hongerige planten, ze hebben veel voeding nodig. Zodra je de bloemetjes ziet verschijnen, gebruik je voeding die de bloei en vruchtzetting bevordert, zoals BioCanna Flores. Daarnaast kun je BioBoost toevoegen aan de watergift voor extra sappige en smaakvolle tomaten.
3. Water geven: Laat de bodem niet uitdrogen. Geef regelmatig water, aan de voet van de plant en niet op het blad, om schimmel te voorkomen.
4. Controleren: Controleer je planten regelmatig op bladluizen, neusrot en schimmelziekten zoals Phytophtora. Behandel waar nodig en/of verwijder aangetaste plantdelen, zodat de rest van de plant sterk blijft.

Stap 6. Tomaten oogsten en genieten!

Enkele weken nadat de bloemetjes verschijnen zie je de eerste rijpe tomaten. Pluk alleen de tomaten die volledig gekleurd en stevig zijn en laat de niet rijpe vruchten aan de plant hangen tot ze rijp zijn. Aan het einde van het seizoen (september) kan het helpen om vrijwel alle bladeren van je tomatenplanten te verwijderen, zodat de plant al zijn energie steekt in het rijpen van de laatste tomaten. Geniet van je zelfgekweekte tomaten! Ze zijn heerlijk in salades, soepen, sauzen of gewoon vers van de plant in het vuistje.

Veel kweek- en oogstplezier!

Meer inspiratie:

Stappenplan – De drie zusters
Moestuintips – Pepers kweken Stappenplan
3 gewassen om te kweken in potten

Het magazine

Online los kopen

€ 9.95

Abonneren

Vanaf € 22.50