artikel

De kunst van tuinieren – Gertrude Jekyll

Het is misschien wel het dunste boekje in mijn boekenkast, maar “the beauties of a cottage garden” van tuinontwerpster Gertrude Jekyll bevat zinnen die me meer hebben geraakt dan welk ander tuinboek dan ook. Zo zegt deze Engelse kunstenares, schrijfster, tuinontwerpster, tuinierster en kweker onder andere het volgende. “The size of a garden has very little to do with its merit. It is merely an accident relating to the circumstances of the owner. It is the size of his heart and brain and goodwill that will make his garden either delightful or dull, as the case may be, and either leave it at the usual monotonous dead-level, or raise it, in whatever degree may be, towards that of a work of fine art”. Een mening waarin ik mij volledig kan vinden. Het is niet het formaat van je tuin dat telt, maar de grootte van je hart!

Tuin blijft een verrassing

Gertrude Jekyll (1843-1932) heeft meer dan 400 tuinen ontworpen in haar leven, maar blijft bescheiden in haar kennisoverdracht. “I have learned much, and am always learning, from other people’s gardens, and the lesson I have learned most thoroughly is, never to say ‘I know’. There is so infinitely much to learn, and the conditions of different gardens vary so greatly, even when soil and situation appear to be alike and they are in the same district. Nature is such a subtle chemist that one never knows what she is about, or what surprises she may have in store for us”. Wat zo ontzettend waar is! Alle bekende tuinhelden en –heldinnen ten spijt, niemand heeft de wijsheid in pacht. Wat werkt in jouw tuin, hoeft niet te werken in mijn tuin. Zelfs al bevinden onze tuinen zich op hetzelfde Volkstuinencomplex.

De natuur doet wat ze wil en dat maakt het ontwerpen van een tuin – zeker de tuin van een ander – tot een kunst. Want waar je je eigen tuin het hele jaar door van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat kunt observeren om tot weloverwogen beslissingen te komen, zo is dat in de tuin van iemand anders toch wat gecompliceerder. Jekyll was echter een groot observator en bestudeerde de planten net zolang totdat ze wist wat ze nodig hadden om zich “happy and at home” te voelen. Wat ze ook deed, of het nou het schilderen of fotograferen van planten was of het schrijven erover, alles kwam voort uit een grote liefde voor planten. Ze gaf ze niet alleen een plek in haar ontwerpen, maar verzamelde ze ook tijdens reizen om ze vervolgens te veredelen in haar kwekerij.

De praktische Gertrude Jekyll

Jekyll was geen trendgevoelige dame. Belangrijker dan of een ontwerp de laatst mode volgde, vond zij dat het praktisch en passend was. Ze was van mening dat een tuin in harmonie moest zijn met het huis en de omgeving en dat kleuren en texturen van bloemen, planten, struiken en bomen op subtiele en schilderachtige wijze moesten bijdragen aan de totaalervaring. Het grootste deel van haar ontworpen tuinen is helaas verloren gegaan, maar een aantal, waaronder haar eigen tuin “Munstead Wood”, zijn gerestaureerd en kun je bezoeken.