artikel

De kunst van tuinieren – Anton Mauve

“Het zelfvoorzienende leven was voor deze mensen bittere realiteit

Tuinieren is niet alleen erg leuk om te doen, maar is ook al eeuwenlang een bron van inspiratie voor kunstenaars. Sommige schrijven erover, anderen tekenen, fotograferen, filmen of schilderen hun eigen of andermans tuin.

De Nederlandse Anton Mauve deed dat ook. Hij leefde van 1838 tot 1888 en ook al was hij zelf – voor zover bekend – geen tuinier, hij schilderde wel heel graag moestuinen van andere mensen. Werken die ons terug in de tijd voeren en een beeld geven van hoe men vroeger tuinierde, wat voor gereedschap men gebruikte en wat voor gewassen er werden gekweekt.

Koeien, schapen en landschappen

Mauve groeide op in Haarlem en besloot al heel jong dat hij kunstschilder wilde worden. Op 17-jarige leeftijd werkte hij al als leerling bij de bekende paardenschilder Pieter Frederik van Os. Mauve werkte graag in de open lucht en noemde zichtzelf een “buitenmens”. Hij hield niet van steden en had ook weinig behoefte aan buitenlandse reizen. Op het Nederlandse platteland en midden in de natuur vond hij zijn favoriete onderwerpen en hij tekende en schilderde het liefst koeien, schapen, landschappen en mensen die op het land werkten.

De moestuinen van Anton Mauve

De moestuinen die Mauve heeft geschilderd bevonden zich voornamelijk in en rondom Laren, nu een dure villawijk, maar in de 19^e eeuw een authentiek, klein plattelandsdorp. Er woonden en werkten zowel boeren als arbeiders en Anton Mauve bracht er zijn meest productieve jaren door, nadat hij er met zijn gezin was gaan wonen.

Mauve’s tuinen waren anders dan onze tuinen. Het waren moestuinen die bij boerderijen hoorden en die voornamelijk door de boerinnen werden bijgehouden. Niet voor hun plezier, maar uit noodzaak. Het kunstenaarsoog van Mauve viel vooral op de schilderachtige en romantische kant van hun leven, de werkelijkheid was echter minder idyllisch. De landarbeiders en boeren uit die tijd hadden een hard en armoedig bestaan en het kweken van eigen groenten en fruit was dé manier om het hoofd boven water te houden. Het zelfvoorzienende leven waar wij nu soms vol idealisme voor kiezen (wetende dat we altijd terug kunnen vallen op een elektriciteitscentrale, supermarkt en openbaar vervoer), was voor deze mensen bittere realiteit. Er moesten wel kolen en bonen worden geteeld, anders was er niets te eten.

Hoe geromantiseerd de schilderijen van Anton Mauve misschien ook zijn, het is mooi dat er kunstenaars zijn geweest (en nog steeds zijn) die de schoonheid van het alledaagse leven op het platteland hebben gezien en vastgelegd. Hun kunstwerken kunnen een gevoelige snaar raken bij mensen met groene interesses en hen inspireren om ook te gaan tuinieren. Een gezonde keuze in dit digitale tijdperk!

Leuk weetje: Anton Mauve was getrouwd met een nicht van Vincent van Gogh en heeft de veel jongere Vincent zelfs schilderles gegeven!