Heilzaam kruid: Knoflook

Knoflook – de officiële naam is Allium Sativum – is oorspronkelijk afkomstig uit Centraal Azië. Vandaar is het naar het Midden Oosten gegaan en nu wordt het in de hele wereld gebruikt. Inmiddels is knoflook ook niet meer uit de Nederlandse keuken weg te denken.

Knoflook wordt zowel een plant als een kruid genoemd. Het is in ieder geval een plant uit de lookfamilie, waartoe ook ui en bieslook behoren. Behalve dat knoflook een uitgesproken sterke smaak heeft, waarmee je heel wat gerechten kunt oppimpen, is het vooral ook erg gezond. Uit empirisch onderzoek is gebleken dat het nogal wat medicinale eigenschappen heeft. Zo heeft het een gunstige werking op hart- en bloedvaten en helpt het tegen ongunstige darmbacteriën.

Ook heeft knoflook een cholesterol- en bloeddrukverlagende werking en vermindert of voorkomt het de afzetting van plaque op de vaatwanden. In Rusland wordt het mede om die reden ook wel ‘penicilline voor de armen’ genoemd. Omdat knoflook zo geneeskrachtig is – het is rijk aan enzymen, jodium, calcium, magnesium, ijzer, zink, selenium en de vitaminen A, B en C – is het aan te raden om dagelijks één of twee teentjes te eten.

Maar niet iedereen houdt van de sterke geur en uitgesproken smaak van knoflook. Door de knoflook te bakken of te smoren worden deze wat minder. Tips om de sterke knoflookgeur na het eten ervan te verminderen zijn peterselie eten en muntthee of groene thee drinken.

Een ander voordeel van knoflook is dat het op veel manieren is te gebruiken. Behalve dat je de teentjes kunt bakken of wokken bij vrijwel elk groentegerecht, kun je de knoflook ook rauw door je salade of sladressing doen. Door de teentjes te snijden en rauw door je eten te verwerken schijnt de geneeskrachtige werking zelfs nog iets groter te zijn.

Vers knoflooksap kun je op huidwondjes smeren, dat helpt deze te ontsmetten en genezen. Het sap schijnt trouwens ook tegen hoofdluis te helpen. Ook kun je bijvoorbeeld zelf knoflookazijn maken door een paar teentjes in de azijn te doen. Na twee weken zeef je het en is het gebruiksklaar. Wanneer je de knoflook bakt of wokt, moet deze er een beetje glazig uitzien. Je moet deze vooral niet bruin laten worden, want dat geeft een bittere smaak.

Natuurlijk kun je ook zelf knoflook kweken. Niet door te zaaien, maar door haar vegetatief te vermeerderen. Dat doe je door de bol in tenen te verdelen en deze zo’n drie centimeter diep in de grond te zetten met het puntje naar boven. Het beste kun je dit doen in het najaar, op een zonnige en niet te droge plaats. Eventueel kun je wat compost toevoegen.
Zie ook Herfstproject: Knoflook in een pot!

De plant is vorstbestendig en heeft zelfs een koudeperiode nodig om een goede bol te kunnen maken. In het najaar maken de bollen een beetje loof aan. Dat loof groeit door tot het in juli dor en bruin wordt, omvalt en afsterft.

Knoflook kun je het beste in koele, donkere ruimtes bewaren.

Tekst: Mirre Bots, met medewerking van de Sprenk