Heilzaam kruid: Rozemarijn

Rozemarijn ‘Blue Winter’ is een winterharde heester, die van maart tot en met mei bloeit met kleine blauwwitte bloemen. De plant heeft smalle naaldachtige bladeren, die aan de bovenkant groen zijn en aan de onderkant witgrijs. De plant wordt één tot twee meter hoog.

“van oudsher wordt het gezien als een kruid dat het geheugen versterkt”

Maar we kennen rozemarijn natuurlijk vooral als het sterk aromatische keukenkruid, dat populair is in de mediterrane keuken. Door wat takjes rozemarijn toe te voegen aan stoofschotels, barbecues, tomaten- en auberginegerechten neemt de smaak enorm toe. Het is bijvoorbeeld een perfect kruid voor het grillen van lamsvlees. Door de sterke smaak hoef je er niet veel van te gebruiken. Een beproefde methode is ook om wat rozemarijn bij bonen- of erwtenschotels te doen, zodat deze beter verteerbaar worden.

Rozemarijn komt van de Latijnse naam Rosmarinus, wat dauw van de zee betekent. De plant groeit ook in het Middellandse Zeegebied. Van oudsher wordt het gezien als een kruid dat het geheugen versterkt. Wat mensen vroeger vanuit een soort intuïtieve kennis wisten, is door recent wetenschappelijk onderzoek bevestigd, namelijk dat het in rozemarijn aanwezige carnosic zuur de hersenen tegen een beroerte en de ziekte van Alzheimer kan beschermen. Frappant is dan ook dat rozemarijn al van oudsher geassocieerd wordt met niet vergeten. Maar Rozemarijn heeft ook een revitaliserend effect en helpt goed wanneer je je futloos en slap voelt. Een aftreksel in kokend water helpt tegen stress en vermoeidheid. Ook kan het helpen bij griep en longkwalen.

Rozemarijn kweken

De plant stamt uit het Middellandse Zee gebied, maar doet het in een gematigd klimaat ook goed, als ze maar niet te vochtig staat. Wanneer je zelf rozemarijn wil kweken, kun je het zaad in de lente in een broeikas zaaien of in de zomer buiten in de grond, maar houd er dan rekening mee dat het minstens 21° Celsius moet zijn wil het kunnen ontkiemen en dat de grond goed gedraineerd is. Binnen in een bak kweken kan ook, maar doe dat wel op een zonnige plaats.

De beste manier om rozemarijn te vermeerderen is via stekken. Dat kun je doen door in augustus stekken van de toppen te nemen en in de grond te zetten eventueel met behulp van stekpoeder en stekgrond.
Als de planten ouder zijn, moet je ze niet te sterk terugsnoeien.

Toepassingen:

Rozemarijn is op diverse manieren te gebruiken. Zo zijn de bloemen van de verse rozemarijn decoratief in salades en worden de bladeren in tal van vleesgerechten, marinades en tomatensauzen gebruikt. Ook smaakt rozemarijn prima in azijn of olie. Die kun je zelf maken door het kruid eerst te wassen, vervolgens goed te drogen en het in een fles te doen. Daarna vul je de fles met wijnazijn of olie, waarbij je zorgt dat de rozemarijn helemaal onderstaat, en sluit de fles goed af.

Door haar sterke geur kunnen een paar takjes rozemarijn motten in de linnenkast verdrijven of in de kamer als luchtverfrisser werken.

Een handje vol rozemarijnblaadjes in een bad stimuleert de bloedsomloop. Kook je deze tien minuten lang in een halve liter water, dan krijg je een antiseptische oplossing. Te gebruiken tegen ontstekingen of als gorgeldrank bij keelpijn.