Daktuin Antwerpen - Stadstuinieren
Groene verhalen

Daktuin Antwerpen

“kippen en fazanten bovenop een pakhuis in Antwerpen”

Nadine Wiggers is tuinarchitecte en haar specialiteit is daktuinen. Het meest tot de verbeelding spreekt een Engelse cottagetuin compleet met schapen, kippen en fazanten bovenop een pakhuis in Antwerpen. Maar Nadine heeft meer geweldige daktuinen ontworpen. Hoogste tijd voor een kennismaking met deze bijzondere dame.

De foto’s zijn fabelachtig. We zien een oud boerenschuurtje met een hek eromheen dat er al decennia lijkt te staan. We spotten een prachtig gerestaureerde serre met druiven en blauwe regen. Een vrij groot – zeker voor stadse begrippen – gazon, bomen, struiken. Waar is dit paradijselijke dak? Wij willen een kijkje nemen! “Helaas, de eigenaar is alle aandacht beu. Hij heeft drommen toeristen aan de deur gehad die zijn daktuin wilden bekijken en heeft begin dit jaar besloten om nog een keer een fotograaf toe te laten en vervolgens voor eens en voor altijd de deur dicht te houden”, vertelt Nadine.

Kuifje in de Efteling

Ondanks dat Nadine de opdracht al meer dan twintig jaar geleden deed, is het nog steeds een van haar meest speciale opdrachten. “Er was van alles mogelijk. Als ik zei: ‘een doorgezakte balk zou leuk zijn’, dan stond die er als ik de keer daarop kwam. De eigenaar zorgde er dan voor dat die helemaal goed werd geprepareerd. Het is een prachtige plek geworden met al die dieren, er wordt fruit verbouwd en er is een vijvertje met kikkers.” Maar, zo vertelt Nadine, het was niet alleen de tuin, de opdrachtgever was ook een bijzondere man. “Het pakhuis waar hij woont, is een combinatie van de wereld van Kuifje en de Efteling. De lift is ingericht als de raket van Kuifje en op elke verdieping kom je in een ander verhaal van deze stripheld terecht. Boven is de sterrenhemel, in een klein lifthuisje op het dak. Dat is later het boerenschuurtje geworden.” De rest van de woning op de vierde verdieping van het pakhuis ademt volgens Nadine de sfeer uit van de Efteling gecombineerd met een kasteel van Marie Antoinette. “Het lijkt een Frans kasteel van 200 à 300 jaar geleden. Alles is antiek, overal staan kaarsen en er brandt een open haard. Bij de entree staan spullen die ook in de wachtruimte van Efteling-attracties staan: een oude fiets, wijnvaten, kisten, de ramen hebben tralies en het waait er. Het lijkt of de attractie ieder moment kan starten.”

Artistieke natuurtuin

Maar er zijn nog veel andere supergave projecten waar Nadine haar ideeën en inspiratie in kwijt kan. Vol enthousiasme vertelt ze over een daktuin die ze in Brussel aan mocht leggen voor een kunstenaarscollectief in samenwerking met FOAM, een instituut voor fotografie en moderne kunst. “Het moest een natuurtuin worden in de absolute zin van het woord. Het substraat moest vanzelf een tuin worden met zaad dat kwam aanwaaien. In een aangrenzend gedeelte is een Urban Farming-project gestart. Op het dak van de voormalige Bellevue-brouwerij ontstond een collectieve groententuin. Dat is vrij bekend geworden en er worden ook allerlei artistieke dingen mee gedaan. Zo is er bijvoorbeeld een project met zonnebloemen, waarbij naar het geluid van de bladeren wordt geluisterd als een soort muziek. Niet alledaags, toch?”

Groenere steden

Nadine praat honderduit over haar vak. Ze vindt het jammer dat veel mensen niets doen met hun dak omdat ze de mogelijkheden niet kennen. “Steden zouden er van bovenaf veel groener uit kunnen zien, er kan namelijk ontzettend veel. Een daktuin biedt veel voordelen, zoals extra gebruiksruimte, geluidsisolatie, regulering regenwaterafvoer, klimaatsverbetering, verhoogde brandveiligheid, verbetering van de stadsecologie en je huis stijgt in waarde.” Het is volgens de tuinarchitecte wel belangrijk dat je laat onderzoeken wat het dak kan dragen, maar vaak is dat meer dan je denkt. “Een regulier dak kan een belasting hebben van 200-250 kilo per m2. Als je bedenkt dat het minst zware groendak een belasting geeft van 40 kilo per m2, dan begrijp je dat er veel meer groene daken zouden kunnen zijn.”

Groene werkomgeving

Als het dak flink wat aankan, dan is wat Nadine betreft ook de sky the limit. Grote bomen, uitwaaierende struiken, vijvers, ze past het allemaal toe in de tuinen die ze ontwerpt. “Ik heb onlangs een grote vijver van wel 400 m2 aangelegd op het dak van een parkeergarage. Echt heel mooi. Het is een punt waar veel mensen op uitkijken. Wist je dat mensen veel beter werken in een groene omgeving? Steeds meer ziekenhuizen en bedrijven besteden er daarom ook aandacht aan.” Het grootste probleem waar Nadine bij haar werk tegenaan loopt, is de bereikbaarheid van daken. “Het plaatsen is lastig als je door slaap- of badkamers moet. Of over het terras van de buren. Het is vaak trapje op, trapje af en sluip door, kruip door. Ik heb wat dat betreft van alles meegemaakt.”

Schuin dak kan ook!

Maar de tuinarchitecte denkt vooral in mogelijkheden. Uiteindelijk vindt ze altijd wel een oplossing om een dak bereikbaar te maken. Ook een schuin dak is voor Nadine geen bezwaar. “Ik heb onlangs nog een mooi sedumdak aangelegd bij een ecologische woning. Als je een speciale opbouw maakt, is het geen probleem dat een dak schuin is.” Wel adviseert Nadine om de aanleg van een daktuin serieus aan te pakken. “Een dak dat lek is, moet je niet willen dichten door er een groenlaag over te leggen. Daar los je de problemen niet mee op, ondanks dat een groendak wel vocht vasthoudt. Sterker nog, het is eigenlijk één van de hoofdredenen om een groendak aan te leggen, het buffert water, zodat dit, na een regenbui, niet allemaal tegelijkertijd in onze riolen terechtkomt.”

Goede substraten

Ook adviseert Nadine om goede materialen te gebruiken, zoals een wortelwerend folie ter bescherming van het dak en goede substraten. “Die hebben een speciale samenstelling afgestemd op het type daktuin dat je aan wilt leggen. Zo’n substraat bestaat uit vulkaangesteente, bims, kleikorrels en voedingsgrond, maar de verhouding tussen die onderdelen is afhankelijk van het type tuin. Een onderhoudsarme daktuin met sedum heeft andere eisen dan een weelderige tuin met verschillende planten. Kortom, wil je een mooi dak wil hebben, dan moet je je er zeker wel even goed in verdiepen. Maak een plan, schakel een specialist in, maar geniet daarna vooral van het groen.”

Tips van Nadine Wiggers:

  1. Wie het kleine niet eert…..
    Wil je een moestuin op je dak? Begin dan vooral klein. “Probeer vooral makkelijke dingen. Bonen doen het al snel goed.”
  2. Goedkoop is duurkoop
    Beknibbel niet op materialen. Als je geen specialistische materialen voor een daktuin gebruikt, kom je later in de problemen.
  3. Schoenmaker blijf bij je leest
    Laat de aanleg van een daktuin aan professionals over. Leg de coördinatie van de klus in handen van een expert.

Meer inspiratie:

10 tips voor een eetbaar balkon
Rucola kweken: tips voor zaaien en oogsten
Experimenten met een strobaalmoestuin

Het magazine

Los kopen
€ 7.95
Abonneren
Vanaf € 22.50

Stadstuinieren 2014-06 Tekst: Astrid Melger | fotografie: (c) Marc Slootmaekers

Meer over:

logo
Sluiten
close