Groene verhalen

De Groene Buurvrouw

Vergroening van de stad staat gelukkig steeds hoger op de agenda van gemeenten, maar er is nog een lange weg te gaan. Ook op kleine schaal kun je in jouw eigen straat veel doen. De Groene Buurvrouw nam Stadstuinieren mee in de wereld van vrolijke geveltuintjes en bijvriendelijke boomspiegels.

Als ik door de binnenstad op weg ben naar Carlijn Krielaars, alias De Groene Buurvrouw, zie ik al snel dat ik goed zit. Op de Westwal bloeien vingerhoedskruid en goudsbloem dapper tussen de geparkeerde auto’s. Tussen twee bloeiende geveltuintjes in ligt de smalle steeg waar De Groene Buurvrouw huist, een groene oase vol klimmers, bloemen en siergrassen. Hier moet het zeker heerlijk thuiskomen zijn na een lange werkdag. “Dat is precies het gevoel dat ik wil creëren”, vertelt Carlijn bevlogen. “Op iedere plek in de stad kun je iets moois laten groeien. Het enige dat je hoeft te doen is een tegel eruit wippen en je kunt beginnen.”

“Het enige dat je hoeft te doen is een tegel eruit wippen en je kunt beginnen”

Een groen balkon

Carlijn groeide op in ‘s-Hertogenbosch, waar ze met haar moeder mee op ontdekkingstocht ging in de grote stadstuin achter hun huis. “Als kind kon ik uren op mijn buik liggen kijken naar lieveheersbeestjes die rond kropen. En dat doe ik nu nog steeds. Ik ben altijd een natuurliefhebber gebleven. Ooit bezat ik zelf een stadstuin en ik heb zelfs een tijdje een bostuin van tweeduizend vierkante meter beheerd. Nu heb ik slechts een klein balkon midden in de stad, maar de liefde voor planten is alleen maar gegroeid. Om mijn groene vingers ook buiten mijn balkon aan het werk te kunnen zetten, ben ik de stad meer gaan vergroenen.”

Balkon

Boomspiegels en geveltuinen

“Ik wilde iets doen wat nog niet bestaat”, zo vervolgt Carlijn haar verhaal. “Ik hielp al veel mensen in hun tuin. En ik doe veel vrijwilligerswerk in de stad, bijvoorbeeld in samenwerking met De Bossche Groenen. Ik combineerde mijn gevoel voor kleur en compositie samen met mijn liefde voor planten en bedacht op die manier het beroep geveltuintjes-hovenier. Hiermee help ik mensen met de aanleg van kleine stadstuinen, geveltuintjes, balkons en beplanting van boomspiegels in de straat. Voor zover ik weet ben ik de enige in Nederland met dit beroep. Vorig jaar is het officieel geworden onder de naam De Groene Buurvrouw, want zo werd ik inmiddels in de straat al genoemd”, lacht Carlijn. “Samen met een aantal buurtbewoners hebben we de boomspiegels in de straat beplant. Ik zorgde voor het plan en de planten en de buren hielpen mee. Via een groepsapp houden we contact over bijvoorbeeld het water geven in de zomer.”

Een groene postzegel

Groen is ontzettend belangrijk, zeker in de stad. We zien allemaal de gevolgen van het veranderende klimaat, waaronder stijgende temperaturen, droogte en op z’n tijd stevige regenbuien. Meer beplanting in de stad helpt om de lucht te zuiveren en wateroverlast op te vangen. “De stad is echt een grote rode stip op de kaart als het gaat om warmte”, aldus Carlijn. “Ook een groene postzegel helpt om dit tegen te gaan. Om de gemeente te overtuigen werk ik samen met de stadsecoloog van ‘s-Hertogenbosch. Hoewel de gemeente openstaat voor vergroening van de stad, ziet men daar nogal eens beren op de weg. Ik zou graag ook in het winkelgebied meer beplanting aanbrengen, maar zover ben ik helaas nog niet gekomen. Men is bang voor vandalisme of schade aan het leidingwerk in de grond, maar je hoeft helemaal niet zo diep te planten. Een centimeter of twintig de grond in is al genoeg voor de meeste planten. Ik zou het juist leuk vinden om hierin nauw samen te werken met de gemeente.”

Zonnehoed

Hoe maak je een boomspiegel?

Elke gemeente heeft andere regels voor het aanleggen van geveltuintjes. Je kunt dus het beste voordat je begint bij je eigen woonplaats de regelgeving checken. Zo mag je meestal niet te ver van de gevel planten, niet te diep en niet dichtbij grote bomen graven. De Groene Buurvrouw start altijd eerst met het verbeteren van de grond, want dat is essentieel voor elke plant. “Meestal zit er geen worm in de grond. Ik begin altijd met het toevoegen van een flinke hoeveelheid biocompost. Daarin plant ik als het even kan een plantenmix waarin inheemse planten en bloemen een grote rol spelen. Daar hebben bijen en andere bestuivers het meeste aan. Als ik ergens een tuintje heb aangelegd zie ik voordat ik naar huis ga al een verbetering in de biodiversiteit. Ik zie dan al wormen en duizendpoten over de aarde wriemelen en vlinders en hommels rond fladderen en zoomen. Echt ongelooflijk mooi. Ik zwaai altijd blije mensen uit als ik klaar ben met mijn werk.”

Boomspiegels

Welke planten kies je?

Carlijn kiest zorgvuldig de planten uit die ze gebruikt: “Eerst vraag ik aan mensen wat voor sfeer ze willen, van welke kleuren ze houden. Aan de hand daarvan stel ik een mooie groep planten samen met in totaal een zo lang mogelijke bloei. Ik heb een aantal favoriete kwekerijen waar ik graag kom, zoals De Hessenhof in Ede, Sprinklr – zij bezorgen ook biologische planten bij je thuis -, en Van Houtem in Doorn. Kwekers leveren sterke planten die de tijd hebben gehad om te groeien. Veel planten die je bijvoorbeeld in een tuincentrum koopt, zijn in korte tijd in warme tunnels opgekweekt. Daarna hebben ze groeiremmers toegediend gekregen zodat ze er in de winkel op z’n best bij staan. Maar als je deze planten in je tuin zet, kunnen ze weinig hebben. In een geveltuintje of boomspiegel zet ik het liefst inheemse planten die tegen een stootje kunnen.”

Het beplanten van boomspiegels is een hele leuke manier om je straat op te vrolijken. Hierbij moet je eerst goed kijken naar de grondsoort en lichtval. “Onder een boom met een brede kroon komt zo weinig licht, dat er van nature weinig zal groeien. Ook knoestige wortels maken het tuinieren rond een boom lastig. Staan er jonge, smalle bomen dan zul je sneller succes hebben. Mijn favoriete plant is de Salvia. Deze ziet er altijd goed uit en je hebt er lang plezier van. Bovendien is het een echte bijen- en vlindermagneet. Zoals veel mensen houd ik ook van stokrozen. Ik kies dan wel voor de wat apartere kleuren, zoals wit en abrikoos. Maar ook juist de inheemse planten zoals gele kamille en korenbloem doen het erg goed. Qua bloembollen zijn sneeuwklokjes en blauwe druifjes een succes: ik plant ze zodat er al vroeg in het jaar wat te vinden is voor de eerste hommels en bijen die wakker zijn. In het najaar ga ik de boomspiegels weer opnieuw inzaaien. Er is nog veel werk aan de winkel, maar ik zou dit met alle liefde en plezier fulltime doen!”