In tijden van nood ontstaan soms de beste ideeën. Zo was toenemende concurrentie in de rozenbranche aanleiding voor Ron van Zwet om iets nieuws te bedenken voor de kassen die hij tot dan toe gebruikte voor zijn rozenkwekerij. Het werd een volkstuin onder glas: een ongekend succes in Almere dat al meerdere opvolgers kent in binnen- en buitenland!
“Ook exotische groenten zoals antroewa, kousenband, bitawiri en amsoi doen het hier prima”
Een grote verandering
De overstap van rozenkwekerij naar volkstuin onder glas was natuurlijk niet van de ene op de andere dag gemaakt. “Ik heb eerst een tijd gezocht naar de mogelijkheid om een ander product in mijn kas te kweken”, vertelt Ron.
“Maar dat bleek een te grote investering. Ik raakte toevallig met een vriend in gesprek over volkstuinen en zo is het balletje een beetje gaan rollen. Mijn kas was te groot voor het nieuwe plan, dus die heb ik ingeruild voor een kleinere variant. We hadden nog geen geïnteresseerde volkstuinders, dus ik begon met een tweetal tuinen die ik heb klaargemaakt voor de verhuur. Ik heb de grond – vruchtbare kleigrond van de voormalige Zuiderzee – voorbereid, paden gelegd en een watertappunt aangelegd.”
Tijdens Kom in de Kas, de landelijke open dag voor tuinders met kassen, stelde Ron zijn nieuwe volkstuinencomplex open voor bezoek. Ook flyerde hij erop los, om maar zoveel mogelijk bekendheid aan ONZE Volkstuin in de kas te geven. “Dat leverde in het begin nog niet zoveel op, helaas. Maar gestaag kregen we meer bekendheid en kwamen er mensen langs die hier wel een volkstuin wilden beginnen. En nu, vier jaar later, zitten we zo goed als vol!”
Antroewa, kousenband, bitawiri en amsoi
ONZE Volkstuin in de kas bevindt zich te midden van het kassengebied in Almere Buiten. “We hebben heel goed contact met de tuinders uit de buurt en voelen ons allemaal een beetje pioniers hier. Het contact tussen de verschillende volkstuinders ín de kas is ook heel goed. Er komen hier mensen met allerlei verschillende achtergronden. Vooral ook veel mensen die oorspronkelijk uit Suriname komen. Dat heeft me in eerste instantie wel verbaasd, maar is tegelijk heel logisch.”
“In een kas kun je heel andere groenten verbouwen dan buiten. Ook exotische groenten zoals antroewa, kousenband, bitawiri en amsoi doen het hier prima. En juist mensen met een achtergrond in bijvoorbeeld Suriname zijn het ook veel meer van huis uit gewend om zelf hun groenten te verbouwen. Dat doen ze hier dan ook met enorm veel enthousiasme. Inmiddels ken ik alle gewassen wel die je hier in de verschillende moestuinen tegenkomt, maar in het begin kwam ik nogal eens verrassende soorten tegen!” verteld Antroewa.
Lessen uit de moestuin
Naast het verhuren van volkstuinen en begeleiden van volkstuinders, houdt ONZE Volkstuin in de kas zich ook bezig met sociale projecten, waaronder schooltuinen. Eerdere jaren kwam alleen groep acht van een basisschool er om meer te leren over het verbouwen van groenten en fruit, maar dit jaar komen voor het eerst alle klassen van de basisschool in de buurt. Ron begeleidt de kinderen en leert ze over het verbouwen van groenten en fruit: ‘Dat vind ik ontzettend leuk om te doen. Na de les lopen we altijd nog een rondje door de kas, en dan vraag ik naar wat namen van groenten die we onderweg tegenkomen. Laatst zagen ze hoe spruitjes groeien, dat was voor de hele klas een openbaring! Ook heb ik ze laten zien hoe je asperges steekt. We geven trouwens niet alleen lessen aan klassen, maar hebben ook regelmatig workshops voor onze volkstuinders en andere geïnteresseerden.’
Naomi Santing
Naomi Santing, een van de eerste volkstuinders in ONZE Volkstuin in de kas, heeft 80m2 moestuin in de kas:
“Ik had in mijn eigen tuin heel erg last van slakken en was daarom op zoek naar een moestuin elders. Met een buitentuin ben je natuurlijk erg afhankelijk van het weer, en omdat ik een gezin en drukke baan heb, wilde ik vrij zijn in het kiezen van de momenten waarop ik tuinier. Toen ik een advertentie van de volkstuin onder glas zag was ik dan ook meteen enthousiast.”
“Inmiddels heb ik zelfs twee tuinen. In de ene verbouw ik groenten en in de andere staan fruitbomen en –struiken. Op dit moment kunnen we al eten van de sla, paksoi, raapstelen, spinazie en postelein. En ik heb net doperwten, tuinbonen en peultjes gezaaid. Ook heb ik altijd een heleboel soorten tomaten, wel twintig denk ik. Verse tomaten en komkommer vind ik heerlijk, net snoepjes. En de kinderen zijn ook altijd blij als ik de oogst mee naar huis neem. In de fruittuin heb ik allerlei bomen en struiken staan, met onder andere perziken, abrikozen, kersen en bessen.” vertelt Naomi verder.
“Dankzij onze moestuin kunnen we een heel groot deel van het jaar van eigen oogst eten. En dat vind ik echt een cadeautje. Ook voor de kinderen vond ik het belangrijk dat ze zien waar hun eten vandaan komt. We aten altijd al veel biologisch, maar daar zit wel een prijskaartje aan. Op deze manier slaan we een heleboel vliegen in één klap, en kan ik me tussen alle hectiek door af en toe even terugtrekken in de kas.” aldus Naomi.
Alex Verhagen
Alex Verhagen, heeft 40m2 moestuin in de kas:
“Tijdens Kom in de Kas maakten we kennis met ONZE Volkstuin in de kas. We besloten meteen de tweewekelijkse groentetas – die ze toen nog hadden – te bestellen, maar bedachten al snel dat zelf doen nog veel leuker zou zijn. Het ideale aan een moestuin in een kas is dat je nooit last hebt van regenbuien en tot je knieën in de modder staan. Het eerste jaar zijn we met het hele gezin fanatiek aan de slag gegaan. De kinderen kregen elk een klein stukje om wat uit te proberen, Dat stukje hebben ze inmiddels niet meer, maar wij genieten er nog steeds van. Heerlijk om even nergens aan te hoeven denken, en op zondagochtenden is er vaak helemaal niemand. Wat een oase van rust!”
“Helemaal nieuw op gebied van moestuinieren waren we niet; we verbouwden al wat groenten in eigen tuin, waaronder tomaten. Maar in de kas kunnen we nog veel meer, dankzij de fijne temperaturen. Van iemand uit de kas kregen we onlangs rauwe pinda’s om te proberen. Die hebben we twaalf uur laten wellen en daarna in de grond gestopt. Nu maar afwachten of er wat er gebeurt. Ook hebben we Hongaarse paprika’s in de tuin gehad; iets pittiger dan normale paprika. Ze waren niet allemaal lekker, maar je kan van alles proberen. En vorig jaar hadden we voor het eerst artisjokken, watermeloen en Nieuw-Zeelandse spinazie. Heerlijk! Ik merk dat ik de groenten uit de supermarkt niet zo lekker meer vind, nu we zoveel smaak uit eigen tuin gewend zijn.” vertelt Alex verder.
“Vroeger hield ik niet van doperwten, maar nu ik ze uit eigen tuin eet en ze wat voller en zoeter van smaak zijn, vind ik ze erg lekker. Als we een teveel aan oogst hebben, geven we wat weg of we blancheren het en vriezen het daarna in. Ook drogen we groenten met een droogapparaat, en maken zo zelfs ons eigen bouillonpoeder. Er wordt hier onderling ook veel gedeeld; zaden, oogst en informatie. Als je vragen hebt is er altijd wel iemand die je kan en wil helpen.” aldus Alex.
Website Onze Volkstuin in de kas
Hieronder het recept van moestuinder Theo Brunswijk. Theo kweekt zelf antroewa in zijn moestuin in de kas.
Recept: Antroewa met zoutvlees
Ingrediënten:
- 6 antroewa’s in elk acht partjes
- 1 rode ui, in kleine stukjes
- 3 teentjes knoflook in kleine stukjes
- stukje zoutvlees (uitgekookt) of kip – in kleine stukjes gesneden
- 1 madame Jeanet of adjoema peper
- 2 maggiblokjes of 1 kippenbouillonblokje
- 1 tomaat in kleine stukjes
- 1 eetlepel tomatenketchup
- 2 theelepels suiker
- zwarte peper
- een paar eetlepels zonnebloemolie
Bereiding:
- Verhit de olie in een pan en bak eerst de ui even aan en voeg dan de knoflook toe.
- Voeg daarna het zoutvlees of de kip toe. Even goed roerbakken en voeg dan de gesneden tomaat toe met het bouillonblokje (of de bouillonblokjes), de suiker en zwarte peper.
- Roer de tomatenketchup door het mengsel. Voeg de Surinaamse peper toe en bak totdat de tomaat is geslonken. Voeg dan de antroewa’s toe, bak ze even mee en laat alles zachtjes sudderen tot de antroewa gaar is (ongeveer 20 minuten).
- Wil je het gerecht pittiger maken, snijd dan de peper in stukjes en roer deze door het gerecht. Doe het met kleine beetjes tegelijk en proef tussendoor of het niet al te pittig wordt!
Meer inspiratie:
Een moestuin met een verhaal
Start je moestuin: De indeling
Moestuintips – Wanneer start je met zaaien?
CANNA Educatie – Scholenproject
Stadstuinieren 2016-03 – Tekst en fotografie: Marike Ooms