Okra kweken en oogsten

Okra (Abelmoschus esculentus) behoort tot de Malvaceae, een plantengroep waartoe het kaasjeskruid, de stokroos, krulmalva en heemst behoren.  Al deze planten groeien uitstekend in ons klimaat en worden voor de opvallende bloemen, de voedzame bladeren of de bruikbare wortels geteeld.

‘Okra heeft wat extra aandacht nodig tijdens het kweken, maar dan heb je ook wat. Een mooie veelzijdige en smakelijke plant in je stadstuin’

Oorspronkelijk komt okra uit Ethiopië en ook in India is de teelt en het gebruik van de okra erg populair. Allemaal regio’s die meer zomerse warmte garanderen en zelfs met de warme zomers van de afgelopen jaren vragen de planten hier bij ons nog best wat aandacht.

Okra zaaien

Zaai zeker niet te vroeg. Zaaien in februari of maart, net zoals bijvoorbeeld voor de teelt van de warmte minnende aubergines, lukt niet. De planten willen een veel kortere startperiode met meer warmte, licht en zon. Een van de voornaamste problemen bij de teelt van okra is dat de planten vaak té snel, nog voor ze voldoende ontwikkeld zijn, tot bloei komen. Zaai daarom okra pas midden tot eind mei. Zaai binnen onder glas en bij voorkeur bij een dag- en nachttemperatuur van boven de 20°C. De zaden eerst een nacht verwennen in wat lauwwarm water helpt ook al een beetje om ze aan het kiemen te brengen. Verder hebben de planten een stevige en enigszins vlezige hoofdwortel die een grondige hekel heeft aan verplanten. Zaai dus één of twee zaden in een verteerbaar 8 of 9 cm potje en zorg voor voldoende subtropisch vocht én warmte (een plekje bij de verwarming en een plastic zakje over het geheel). Na een dag of 10 zie je de jonge planten verschijnen. De sterkste mag blijven, de zwakste moet je wegknippen.

Okra kweken in pot

Okra’s zijn gulzige planten die veel warmte en vocht willen tijdens het opkweken. Dat is soms makkelijker te realiseren in een pot dan in de volle grond. Een ruime potmaat van 20 tot 25 cm en een goede kwaliteit potgrond is een belangrijke basis voor succes. Zet je jonge planten met verteerbare pot in een grotere pot wanneer ze 10 cm hoog zijn of 4 tot 5 bladeren ontwikkeld hebben. Zet de pot op de warmste plek in de kas of tegen een warme tuinmuur. Plaats een schotel of bak onder de pot en geef regelmatig water en wekelijks wat extra stikstofrijke plantenvoeding.

Bloei en oogst

De planten bloeien vaak erg snel en dat is natuurlijk mooi meegenomen, was het niet dat de bloei en de daarop erg snel gevormde vruchten ook heel sterk de verdere groei beperken. Haal daarom de eerste bloemen weg zodra ze als knop herkenbaar zijn. Zo kunnen de planten eerst wat sterker worden, met meer blad uitgroeien. Tegen begin augustus zullen je planten dan 25 tot 30 cm hoog zijn en al wat vertakkingen met de eerste bruikbare bloei hebben gevormd. Je mag best genieten van de prachtige bloemen, maar let op, ze zijn enkel in de voormiddag helemaal open en bloeien één, hooguit twee dagen. Zodra de bloembladeren afvallen vormt zich de vrucht. Afhankelijk van de gekozen variëteit oogst je de vrucht zodra deze 5 tot 10 cm groot is. Grotere exemplaren worden snel houterig, taai, zitten al snel vol zaden en zijn dan nog nauwelijks eetbaar.

Bewaren van de vruchten lukt niet echt goed, dus meteen verwerken is de boodschap. De jonge vruchten kun je wel mooi verpakt enkele dagen onderin de koelkast bewaren. Door regelmatig en jong te oogsten stimuleer je de planten om nog meer vruchten aan te maken. Dagelijks controleren is dus heel belangrijk. Kwaliteit en productiviteit gaan hier dus samen.

Variatie in okra

De klassiek okra is licht tot donkergroen van kleur, maar er zijn mooie rode en roomwitte varianten. De vruchten kunnen kort en breed of elegant lang en wat gekruld zijn. Denk er wel telkens aan dat ze vooral jong geoogst moeten worden. Er zijn compacte groeiers met planten van 30 cm en grotere of hogere selecties van 75 tot 100 cm.

‘Clemson Spineless’ is de meest bekende met groene, langwerpige vruchten. ‘Burgundy’ heeft mooie rode tinten in de stengels en de vruchten en ‘Silver Queen’ geeft een zacht roomgeel resultaat. Deze drie variëteiten doen het prima onder glas, maar zijn minder geschikt om buiten te kweken.

Wil je okra buiten kweken? Kies dan voor de compactere selecties met kleinere vruchten zoals ‘Cajun Jewel’ en ‘Jambalaya’.

Okra in de keuken

Niet alleen de vruchten, maar ook de bladeren, de zaden, de bloemknoppen en de bloemen zijn eetbaar. Alles kun je rauw, gestoofd, gebakken, gefrituurd, gedroogd en vermalen gebruiken. De zaden worden geperst tot olie en worden gebruikt net als bonen en zelfs verwerkt tot tofu. Gedroogd en gemalen blad kun je gebruiken als bindmiddel in soepen en sausen. Door het hoge slijmgehalte is okra helend en verzachtend bij maag- en darmproblemen.

Recept: Maaltijdsoep met okra

Meer inspiratie:

Kaasjeskruid kweken en oogsten
Wildplukken: Mispel
De moestuin van: Sharon en Danny
Recept: Pompoensoep
Vlog: Zaaien en voorzaaien Februari
Wilde weelde in Vilvoorde

Stadstuinieren 2019-04  Tekst en fotografie: Peter Bauwens