Groene verhalen

Romke van de Kaa: De iris, klein maar dapper

Nog voordat de winter is afgelopen bloeien de eerste kleine irissen. Die hebben geen wortelstokken zoals de grote irissen, maar een bol.

De bekendste vroege bol-iris is Iris reticulata, die dezelfde geur verspreidt als het Maarts viooltje. Dat alleen al zou een reden moeten zijn om de plant in je tuin te willen.

“De bloemen zien er fragiel uit, maar dat is schijn”

Iris in pot

Maar Iris reticulata is niet al te gemakkelijk. Misschien heeft dat te maken met de herkomst van de plant: Irak, Iran en Turkije. Het zou kunnen zijn dat Iris reticulata meer hitte nodig heeft dan wij de plant kunnen geven. In ieder geval bloeit hij beter in een pot op het terras of het balkon dan in de volle grond. Zet die pot dan wel op een zo warm mogelijke standplaats. Geef mest vanaf het moment dat de plant boven de grond komt totdat het blad in mei begint af te sterven. Vloeibare tomatenmest is ideaal.

De wereld van de bol-irissen

Nieuwelingen in de wereld van bol-irissen kunnen het best beginnen met Iris histrioides, een bolgewasje met grijsblauwe bloemen dat vaak al in januari bloeit. Iris histrioides is wat gemakkelijker in de tuin te houden dan Iris reticulata. De bloemen zien er fragiel uit, maar dat is schijn. Van hagel en sneeuw heeft de bloem geen last.
De wilde soort kom je zelden tegen en in de tuin zie je meestal kruisingen tussen Iris histrioides en Iris reticulata. Zo’n kruising is ‘George’, genoemd naar George Rodionenko, die hortulanus was in de botanische tuin van St Petersburg, een stad die in zijn tijd Leningrad heette. ‘George’ is pauselijk paars, met gele spikkels op de bloembladen en met een crèmewit honingmerk. De bloem geurt naar pruimen, maar om van die geur te kunnen genieten moet je een bloem plukken en naar binnen brengen. Dat doe je misschien niet zo snel, in januari. Je bent veel te blij dat er weer iets bloeit in de tuin.

Het is misschien geen gek idee om ook van deze iris wat bollen in een pot of schaal te planten. Die kun je dan in de tuin ingraven en binnenhalen tegen de tijd dat de bloemknoppen verschijnen. Omring de ingegraven pot met grind, zodat hij niet vastgevroren is juist op het moment dat jij hem wilt uitgraven.

Als het loof van de irissen is afgestorven kunnen de potten droog worden weggezet. Zet ze op een warme plaats; dat komt de bloei in het volgende seizoen ten goede.