Als je rozen onder de bladluis zitten, kan dat heel lelijk zijn. Of ook heel vervelend: rupsen die de kool in je groentetuin opvreten. Suze Peters is juist gefascineerd door al de beestjes die in haar moestuin wonen. Ze schreef er het Plaagdierboek over.
“Plaagdieren zijn beestjes die bladeren, stengels, schors of wortels aanvreten. Ze hebben allemaal hun eigen specialisme en sommigen kunnen flink huishouden in je tuin,” vertelt tuinontwerpster Suze Peters. “Ik wilde een boek maken over de dieren die wij erg vervelend vinden. Want waarom zijn ze er en wat zeggen ze over je tuin? Zijn het eigenlijk wel plaagdieren of zijn ze ook ergens nuttig voor?”
‘Zorg ervoor dat de natuurlijke vijanden hun werk kunnen doen”
Op safari in eigen moestuin
Dus ging Suze op safari in haar eigen sier- en moestuin. “In mijn moestuin zitten slakken. De meesten, zoals de tuinslak, doen weinig kwaad. Ik tuinier expres niet al te netjes. Want slakken ruimen namelijk dood materiaal op door het op te eten en geven dit als voedingsstof terug aan de bodem. Eens in de zoveel tijd leg ik hoopjes paneermeel in de tuin, daar gaan ze ’s avonds van smullen. Vervolgens kan ik ze rapen en ver van mijn tuin wegzetten. Let wel goed op: de segrijnslak en verschillende naaktslakken wil je absoluut niet in je tuin. Want die smullen van de zachte en zoete gewassen.”
Wespen tegen rupsenplaag
Suze Peters ontdekte ook dat van alle insecten in je tuin maar 10% schadelijk is, de overige 90% is juist nuttig: “De wesp verraste me enorm: in het voorjaar voeren de werksters rupsen aan hun larven. Als beloning krijgen zij een zoetigheidje. Pas als de koningin aan het einde van de zomer de werksters het nest uitwerkt, zwerven zij rond als een soort suikerjunkies en vallen zij ons lastig. Maar in het voorjaar lost de wesp rupsenplagen voor je op en zijn ze dus enorm nuttig.”
Natuurlijke vijanden
Andere favoriete diertjes van Suze: het lieveheersbeestje en de zweefvlieg, de natuurlijke vijanden van de bladluis. “Knoppen die niet openen of mieren op je planten: dit kan duiden op bladluizen, funest voor bijvoorbeeld je paprika. Grijp niet direct naar de chemische bestrijdingsmiddelen, maar heb even geduld. Binnen enkele weken zullen de natuurlijke vijanden ten strijde trekken en hun werk doen.” De zweefvliegen en de gaasvliegen leggen hun eitjes bij de bladluiskolonie. De larven voeden zich vervolgens tijdens hun ontwikkeling met heel veel bladluizen.
Lok de juiste insecten
Voor deze natuurlijke vijanden moet je wel cateren. “Maak je tuin aantrekkelijk. De volwassen insecten komen af op stuifmeel en nectar bloemen zoals schermbloemen en margrietachtige bloemen. Zelf heb ik ook inheemse planten om meer nuttige dieren aan te trekken,” zegt Suze. “Tijdens het schrijven van het boek heb ik voor al die plaagdieren zoals mieren, slakken, rupsen en ratten steeds meer begrip en tolerantie gekregen. Mijn moestuin komt hierdoor steeds meer in balans. En ik laat de gifspuit per definitie staan.”
Zorg voor een ecologische balans
Hoe kunnen we snel zelf aan de slag met de ecologische balans in onze moestuinen? “Ben een detective. Controleer je gewas regelmatig: kijk aan de onderkant van de bladeren. Zitten er kleine gaatjes van rupsen bijvoorbeeld of hebben beestjes poepjes achtergelaten? Spoor het op en zorg ervoor dat de natuurlijke vijanden hun werk kunnen doen.” Planten zijn minder kwetsbaar als de bodem goed is en ze op de juiste plek staan. “Het vergt wat studie en geduld, maar na een paar jaar komt er echt meer balans in je tuin en heb je minder last van plaagdieren.”
Suzes tips:
- Veenmol
De veenmol heeft van die enorme graafhanden en hij vreet aan je wortels of doorboort je aardappelen. Hij hergebruikt zijn gangen. Graaf een potje in als val en je kunt hem uitzetten. - Oost-Indische kers
De Oost-Indische kers trekt de zwarte luis aan. Zet deze als ‘vangplant’ voor die bladluizen. - Vogels
Last van vogels die de oogst aanpikken? Span netten over je gewas. - Vlinders
Wil je meer vlinders in je moestuin? Zet naast je vlinderstruik viooltjes en laat brandnetels staan. Daar leggen ze namelijk hun eitjes op. - Eetbare slakken
Eet slak uit eigen tuin: de segrijnslak kun je eten, net als de eitjes. Heerlijke kaviaar. - Gif laten staan
Als je de gifspuit laat staan, komen de egels en padden weer terug. Zij eten je plaagdieren.
Bestel hier het boek van Suze:
Meer inspiratie:
Vlog: Slakken in de moestuin
Zwarte bonenluis: Zo kom je ervan af
De Tuin van Zorro
Plantenvoeding maken van bananenschillen
10 tips voor een eetbaar balkon
Stadstuinieren 2018-04 Tekst: Marleen Kuijsters | Fotografie: Lotte Stekelenburg/Plaagdierenboek