Groene verhalen

Sanne van Aperen: Moestuinieren op balkon

Moestuin op een balkon

Je eigen groenten telen is ontzettend leuk. Verrassend genoeg, heb je daar echt geen grote tuin voor nodig. Met wat vindingrijkheid kun je ook op je balkonnetje heerlijk moestuinieren.

‘Denk driedimensionaal in plaats van in plat vlak’

Sanne van Aperen is fervent balkontuinier en een van de prijswinnaars van Rotterdams Milieucentrum’s Meest Milieuvriendelijke Balkon of Dakterras 2012. Uit het juryrapport: “Onvoorstelbaar wat met zo’n kleine ruimte, en vooral ook zo’n klein budget is gedaan. Het is een mini-oase in een zeer stenig deel van de stad.” “Klein maar fijn, een heel goed voorbeeld om te laten zien wat op een klein balkon allemaal mogelijk is.”

‘Moestuinieren, natuurlijk leven en zo zelfvoorzienend mogelijk zijn: Allemaal zaken die mij al mijn leven lang trokken. Ik word gelukkig van groen om mij heen. Het brengt me rust en geeft me tegelijk energie. Maar waar kon ik dan moestuinieren? Zo midden in de stad? Wachten dan maar, tot …. later?’

Vijf jaar geleden was Sanne klaar met wachten. Een huis met een tuin wist zij nog niet te bemachtigen, wèl één met balkon. Dat balkon werd toen een moesbalkon.

Balkon op noordwesten

‘Een volledig plan en veel kennis en ervaring had ik bij de start nog niet. Ik ben gewoon begonnen. Wat startte met een aantal grote bakken bevestigd aan de reling, mondde uit in een weelderig moesbalkon. Stapje voor stapje, er kwam steeds meer bij. Mijn balkon was georiënteerd op het noordwesten. Pompoen, andijvie, kruiden, tomaten, sla, snijbiet, bos-ui, oerprei en rode kool; het werd allemaal geteeld op dit balkon van 2.5 vierkante meter. Alle beschikbare ruimte werd gebruikt.

Efficiënte indeling

Want, èèn van de belangrijkste zaken bij tuinieren op een balkon, is dat je heel efficiënt gebruik maakt van de ruimte die je hebt. Heeft je pompoen niet de ruimte om in de breedte te groeien? Leidt hem dan omhoog! Denk driedimensionaal in plaats van in plat vlak. Ook kun je op verschillend hoogtes werken, bijvoorbeeld door bakken aan je reling te hangen, plantjes langs verticaal gespannen gaas te laten klimmen en gebruik te maken van een trapkast. Hierop kun je allerlei verschillende potten zetten, die, -omdat ze op verschillende hoogtes staan-, geen zon van elkaar pikken.

Voorkom teleurstellingen

Voorkom teleurstellingen! Begin met makkelijke gewassen die je lekker vind. Uitbreiden en jezelf verder uitdagen kan altijd nog. Voordat je begint met zaadjes of plantjes kopen, is het belangrijk om te kijken hoeveel zon jij op je balkon hebt. Veel zon is natuurlijk ideaal, maar ook als je weinig zon hebt, zijn er gewassen die je kunt telen. Bladgewassen zoals sla, spinazie en snijbiet doen het prima op een schaduwrijk balkon.

Een klein ecosysteem

Natuurlijk gingen er ook dingen fout. De plantjes aan de regenpijp bleken toch niet voldoende zon te krijgen en de broccoli schoot alsmaar door. Zo erg was dit overigens niet. Een doorgeschoten broccoli krijgt mooie bloemen waar hommels en bijen graag op afkomen. Ik beleef veel plezier aan het tuinieren en eet graag gezond uit eigen tuin, maar mijn drijfveren reiken verder. Ik doe hard mijn best om ook in de stad – op een oorspronkelijk stenig balkon- een zo rijk mogelijk ecosysteem te creëren. Tuinieren gebeurt op natuurlijke wijze, met een permacultuurvisie.

Insecten

Om insecten aan te trekken en zoveel mogelijk biodiversiteit te creëren, werden ook bloemen gezaaid. Aangezien mijn ruimte beperkt was, koos ik steeds multifunctionele bloemen: Eetbaar, mooi en waardplant voor insecten. Oost-Indische kers bijvoorbeeld. Het fijne van deze plant is, dat deze ook luizen aantrekt. Met Oost-Indische kers in je tuin, zullen luizen, -wanneer zij je tuintje ontdekken-, zich massaal op de Oost-Indische kers storten. Jammer van deze plant, maar je andere gewassen laten ze met rust.

Heerlijk zo’n balkon

Zo’n balkon heeft ook een hoop voordelen. Zo heb je op een balkon niet snel last van slakken of ongewenste, overwaaiende zaadjes. Wat ik ook heerlijk vind aan balkontuinieren is het werken op ergonomische hoogte. Je hoeft weinig te bukken en op je knieën te zitten. Een balkon is in principe een extra kamer, maar dan buiten. Hoe fijn is het als je zo dichtbij, eigenlijk ìn je huis, zoveel groen ziet! Als ’s morgens mijn wekker gaat, loop ik meteen naar mijn balkon: Wat een ontspannen plek om wakker te worden. Nooit heeft het tuinieren als verplichting gevoeld. Het fijne is namelijk dat je er niet voor weg hoeft. Je opent een deur en je bent er. Zo kun je makkelijk tussendoor even je tomatenplant dieven òf kruiden plukken voor het avondeten. Heerlijk!’

De favorieten van Sanne

Snijbiet ‘rainbow’: Een lust voor het oog, meerdere keren af te snijden, ondiepe pot
Oost-Indische kers: Fleurig, pittige smaak, makkelijk te telen, vang- en waardplant
Ananaskers: Magische vruchten, lekker, weinig veeleisende plant
Courgette: Indrukwekkend resultaat, eetbare vruchten èn bloemen
Oregano: Heerlijk, meerjarig kruid dat vlinders en bijen aantrekt